Phân tích chi phí hỗn hợp (Phương pháp đồ thị phân tán)

Một phương pháp thứ 2 để phân tích chi phí hốn hợp là phương pháp đồ thị phân tán

Phương pháp đồ thị phân tán phân tích chi phí hỗn hợp thông qua quan sát và dùng đồ thị để tìm công thức dự toán chi phí hỗn hợp có dạng Y = a+b.X, từ đó tìm ra các thánh phần biến phí và định phí trong chi phí hỗn hợp.

Quá trình thực hiện phương pháp này gồm 2 bước như sau:

Bước 1: Vẽ đồ thị và thể hiện chi phí trên trục tung, mức độ hoạt động thể hiện trên trực hoành. Các tỷ lệ trên đồ thị cần phải đảm bảo càng chính các càng tốt. Căn cứ vào sổ lần quan sát thực nghiệm thống kê, lần lượt vẽ các điểm với các mức độ hoạt động cụ thể tương ứng với chi phí của các mức độ hoạt động này.

Bước 2: Kẻ một đường thẳng nằm trung bình giữa các điểm đã vẽ ở bước 1 sao cho chúng đi qua nhiều điểm nhất. Hay nói cách khác, chúng phải thể hiện đặc trưng nhất về chi phí hỗn hợp ở các mức độ hoạt động khác nhau. Đường này sẽ cắt trục tung tại điểm a (chính là tổng định phí).

Sau đó, ta tính hệ số biến phí trên một đơn vị mức độ hoạt động ở 2 điểm đặc trưng của đồ thị theo công thức

Y = a + b.X =>

Nếu  ta có thể chọn

Sau khi biết các tham số a và b, ta xây dựng phương trình dự toán chi phí hỗn hợp với các trị số a, b cụ thể dưới dạng: Y = a + b.X

Ví dụ:

Giả sử có một loại chi phí hỗn hợp Y, được doanh nghiệp thống kê trong 12 tháng đối với các mức độ hoạt động và chi phí tương ứng từng tháng. Giả sử tháng 1 có 200 đơn vị hoạt động với chi phí tương ứng là 40.000; tháng 2 có 400 đơn vị hoạt động với chi phí tương ứng là 60.000...các tháng khác cũng được thể hiện tương ứng trên đồ thị. Vẽ đồ thị với các điểm tương ứng ta thấy đường thẳng đặc tring cắt qua hai tháng 1 cà 2 cho kết quả đường thẳng cắt trục tung tại a = 20.000 chính là tổng định phí. Sau khi biết a, ta xác định hệ số biến phí trên một mức độ hoạt động tại các điểm sau:

Phương trình dự toán Y = 20.000 + 100.X

Căn cứ vào tài liệu ở phần trên, ta có thể mô tả phân tích chi phí hốn hợp theo phương pháp đồ thị phân tán như sau:

Phương pháp đồ thi phân tán là một công cụ phân tích chi phí hỗn hợp rất hứu ích. Nó được quan sát và đúc kết từ thực tiễn của doanh nghiệp,mô tả được những đặc trưng, đồng thời, cũng chỉ rõ những sai lệch của chi phí hỗn hợp trong một số trường hợp do ảnh hưởng bởi điều kiện thiên tai, kinh tế xã hội đến dự thay đổi thất thường của chi phí hốn hợp. Phương pháp này rất hữu ích nếu nhà phân tích có kinh nghiệm và hỗ trợ đắc lực từ công cụ máy tính.

Bài tiếp theo: Phân tích chi phí hỗn hợp (Phương pháp bình phương bé nhất)